4. De membraan van rode bloedcellen

Hoe is de membraan van rode bloedcellen opgebouwd?

De membraan van erytrocyten is opgebouwd uit een dubbele laag van fosfolipiden en cholesterol. Hierin zijn een aantal transmembraan eiwitten opgenomen, waaronder band 3, glycoforines en andere glycoproteïnen. Deze dunne fragiele membraan-bilaag wordt aan de binnenzijde ondersteund door een membraanskelet (zie figuur hiernaast). Naast versteviging is dit membraanskelet ook verantwoordelijk voor de flexibiliteit van de cel. De erytrocyt heeft in de grote vaten een discoïde vorm. Een groot deel van zijn bestaan bevindt de cel zich echter in haarvaten met een diameter die 1/3 is van die van de rode bloedcel zelf. De vervormbaarheid van de cel is dan ook groot.
Het membraanskelet is opgebouwd uit eiwitten, waarvan spectrine het belangrijkste is. Spectrine bestaat uit twee langgerekte moleculen alfa en beta-spectrine die als een dimeer in elkaar gevlochten zijn. Zij gaan via een kop-kop interactie / "zelf associatie" een onderlinge binding aan, waardoor een tetramere structuur ontstaat.

Deze tetrameren zijn op hun beurt weer gekoppeld aan het actine / tropomyosine complex. Dit complex vormt het verbindingspunt voor meerdere spectrine tetrameren. Hierdoor ontstaat een zeshoekig / hexagonaal netwerk aan de binnenzijde van het membraan (zie figuur hiernaast: membraanskelet als hexagonaal netwerk aan de binnenzijde van de cel). Het skelet is gekoppeld aan de membraanbilaag via het eiwit band 3 dat een integraal onderdeel hiervan is. De binding gaat via ankyrine, versterkt door protein 4.2. Het membraanskelet wordt ook via het actine/tropomyosine complex en protein 4.1R aan het integrale membraaneiwit glycoforine-C (GPC) gebonden (zie figuur hieronder).